Hiệp phụ trong bóng đá là gì? Hiệp phụ, hay còn gọi là Extra Time (ET), là khoảng thời gian thi đấu thêm 30 phút, chia làm 2 hiệp, mỗi hiệp 15 phút, áp dụng khi hai đội hòa nhau sau 90 phút thi đấu chính thức. Đây là cơ chế được FIFA và nhiều giải đấu lớn sử dụng nhằm phân định thắng thua trước khi bước vào loạt sút luân lưu. Trong bài viết này Brittbishop sẽ giải thích từ cơ bản đến nâng cao, giúp bạn hiểu rõ khái niệm hiệp phụ, luật lệ, bối cảnh lịch sử, và những khoảnh khắc đáng nhớ trong bóng đá.
Hiệp phụ trong bóng đá là gì?
Hiệp phụ trong bóng đá là gì? Nói đơn giản, đó là khoảng thời gian đá thêm sau 90 phút chính thức, gồm 2 hiệp, mỗi hiệp kéo dài 15 phút. Khi kết thúc 90 phút, nếu tỷ số vẫn hòa và trận đấu yêu cầu xác định người thắng, trọng tài sẽ cho bắt đầu hiệp phụ.
Trong tiếng Anh, hiệp phụ được gọi là Extra Time (ET). Một số tài liệu cũng dùng thuật ngữ “Overtime”, nhưng trong bóng đá, ET vẫn là cách gọi phổ biến nhất. Hiệp phụ thường xuất hiện ở các vòng knock-out của World Cup, Euro, Champions League, Asian Cup, và nhiều giải đấu quốc tế lẫn quốc nội.
Hiệp phụ đóng vai trò quan trọng, không chỉ để phân định thắng thua, mà còn tạo ra những khoảnh khắc kịch tính, nơi thể lực, chiến thuật và bản lĩnh cầu thủ được kiểm nghiệm tối đa.
Thời lượng và luật hiệp phụ trong bóng đá
Luật bóng đá quốc tế (IFAB – Laws of the Game) quy định chi tiết về hiệp phụ, từ thời gian thi đấu đến quyền thay người.
Thời gian thi đấu
- Hiệp phụ gồm 2 hiệp, mỗi hiệp 15 phút.
- Giữa hai hiệp nghỉ khoảng 1–5 phút để các đội đổi sân.
- Tổng cộng, hiệp phụ kéo dài 30 phút.
Luật thi đấu
- Bóng lăn liên tục, không có bù giờ riêng cho hiệp phụ, trừ khi trọng tài quyết định do chấn thương hoặc thời gian thay người.
- Mỗi đội được quyền thay thêm một cầu thủ so với số lượt đã sử dụng trong 90 phút, theo luật FIFA.
- Nếu sau hiệp phụ tỷ số vẫn hòa → loạt sút luân lưu (penalty shootout) sẽ phân định thắng thua.
Như vậy, khi hỏi hiệp phụ trong bóng đá là gì, bạn có thể hình dung đây là khoảng thời gian quyết định, nơi mỗi giây đều quan trọng.
Khi nào áp dụng hiệp phụ?
Không phải trận đấu nào cũng có hiệp phụ. Thường hiệp phụ chỉ xuất hiện trong các trường hợp sau:
- Trận đấu loại trực tiếp (knock-out), nơi cần xác định đội đi tiếp.
- Giải đấu quốc tế: World Cup, Euro, Asian Cup, Copa America.
- Giải quốc nội: FA Cup (Anh), Copa del Rey (Tây Ban Nha), Cúp Quốc gia Việt Nam.
Ví dụ: Trận chung kết World Cup 2022 giữa Argentina – Pháp đã bước vào hiệp phụ sau khi hòa 2–2 trong 90 phút, trước khi Argentina thắng 4–2 trong loạt sút luân lưu. Đây là minh chứng sống động cho việc hiểu hiệp phụ trong bóng đá là gì không chỉ là luật lệ mà còn là phần cảm xúc của trận đấu.
Các thể thức hiệp phụ đặc biệt từng áp dụng
Trong lịch sử bóng đá, hiệp phụ từng có những biến thể gây tranh cãi:
Bàn thắng vàng (Golden Goal)
- Đội nào ghi bàn trước trong hiệp phụ sẽ thắng ngay lập tức.
- Áp dụng ở Euro 1996 và World Cup 1998.
- Ví dụ: David Trezeguet ghi bàn vàng giúp Pháp vô địch Euro 2000 trước Ý.
Bàn thắng bạc (Silver Goal)
- Đội dẫn bàn sau hiệp phụ đầu tiên sẽ thắng, ngay khi hiệp đó kết thúc.
- Xuất hiện ở Euro 2004, nhưng bị loại bỏ vì gây nhiều tranh cãi.
Ngày nay, FIFA bỏ cả hai luật, giữ nguyên 30 phút hiệp phụ như chuẩn mực hiện hành.
Ý nghĩa chiến thuật và tâm lý trong hiệp phụ
Hiệp phụ không chỉ là luật, mà còn là giai đoạn căng thẳng về chiến thuật và tâm lý.
Về chiến thuật
- HLV thường tận dụng quyền thay người để tung ra tiền đạo hoặc cầu thủ đá phạt tốt.
- Một số đội chọn chiến lược “cầm chừng”, giữ sức để chờ đá luân lưu.
- Ngược lại, một số đội dồn ép toàn lực để tránh may rủi trong penalty.
Về tâm lý
- Áp lực thể lực cực lớn: cầu thủ đã thi đấu hơn 90 phút.
- Căng thẳng tinh thần: chỉ một sai lầm nhỏ có thể dẫn đến thất bại.
- Đây là thử thách về bản lĩnh, không chỉ kỹ thuật mà còn là trí lực và sự quyết đoán.
Những khoảnh khắc hiệp phụ kinh điển
Bóng đá đã chứng kiến nhiều hiệp phụ huyền thoại:
- World Cup 1966: Geoff Hurst ghi hat-trick trong hiệp phụ, giúp Anh thắng Đức 4–2.
- World Cup 2006: Trận chung kết Ý – Pháp, Zidane ghi bàn ở phút 7 hiệp phụ nhưng sau đó bị thẻ đỏ, Ý thắng penalty.
- World Cup 2014: Bán kết Argentina – Hà Lan, trận đấu căng thẳng kéo dài hiệp phụ trước khi giải quyết bằng penalty.
Những ví dụ này cho thấy khi hỏi hiệp phụ trong bóng đá là gì, câu trả lời không chỉ là luật, mà còn là khoảnh khắc tạo nên lịch sử.
So sánh hiệp phụ và sút luân lưu
Hiệp phụ và penalty là hai bước khác nhau để phân định thắng thua:
| Tiêu chí | Hiệp phụ | Sút luân lưu |
|---|---|---|
| Thời gian | 30 phút | 5 lượt mỗi đội (có thể thêm) |
| Tính công bằng | Phụ thuộc chiến thuật và thể lực | Nhiều yếu tố may rủi |
| Áp lực | Lớn về thể lực và tâm lý | Căng thẳng tâm lý tuyệt đối |
| Vai trò HLV | Có thể thay đổi chiến thuật | Ít tác động, phụ thuộc cầu thủ sút |
Hiểu rõ sự khác biệt này sẽ giúp bạn nhận ra hiệp phụ trong bóng đá là gì và tại sao nó luôn được các HLV và cầu thủ đặc biệt coi trọng.
FAQ – Những câu hỏi thường gặp về hiệp phụ
- Hiệp phụ kéo dài bao nhiêu phút?
→ 30 phút, chia thành 2 hiệp, mỗi hiệp 15 phút. - Có hiệp phụ trong vòng bảng không?
→ Không. Vòng bảng chỉ tính kết quả sau 90 phút. - Có được thay thêm người khi vào hiệp phụ không?
→ Có. Luật FIFA cho phép thêm 1 lượt thay người trong hiệp phụ. - Hiệp phụ và bù giờ có giống nhau không?
→ Không. Bù giờ là cộng thêm cuối hiệp chính, hiệp phụ là 30 phút đá thêm để phân định thắng thua. - Có thể bỏ hiệp phụ, đá penalty ngay không?
→ Một số giải nhỏ chọn bỏ hiệp phụ để tiết kiệm thời gian, nhưng ở các giải lớn, hiệp phụ vẫn là bước bắt buộc.
Lời kết
Vậy, hiệp phụ trong bóng đá là gì? Đó là 30 phút căng thẳng, quyết định kết quả trận đấu và thử thách thể lực, chiến thuật cùng bản lĩnh cầu thủ. Hiệp phụ không chỉ giúp phân định thắng thua mà còn tạo ra những khoảnh khắc lịch sử, ghi sâu trong ký ức người hâm mộ. Nếu bạn là người yêu bóng đá, hãy tiếp tục theo dõi Brittbishop để hiểu sâu hơn về luật chơi, chiến thuật và những câu chuyện thú vị xung quanh trái bóng tròn. Lần tới khi trận đấu bước vào hiệp phụ, bạn sẽ hiểu rõ ý nghĩa thực sự của 30 phút nghẹt thở ấy.
